Artikel: Plafondventilatoren

Zomernachtventilatie ….. het wordt steeds meer een ding door de frequentere hittegolven. In vaktermen hebben we het over de TO_juli-problematiek. Dat is de Thermische overschrijding in de warmste maand. Je kunt er aan rekenen met een TOB (temperatuuroverschrijdingsberekening) maar in de praktijk zie je dat zodra het een issue wordt mensen zelf maatregelen gaan nemen dmv airco’s, ventilatoren en andere oplossingen om het vooral ’s nachts nog een beetje comfortabel te houden. In dit artikel speciale aandacht voor plafondventilatoren.

Verse schone lucht versus voldoende lucht in beweging

In ons advieswerk ligt de focus meestal op gezonde schone binnenlucht en dan doelen we meestal op lage concentraties fijnstof en CO2 en fijne concentraties vocht en een lekkere temperatuur. Maar tijdens hittegolven kan het zijn dat je woning zo ver opgewarmd is en dat het buiten zo warm blijft ’s nachts dat je extra stappen moet zetten om het binnenklimaat comfortabel te houden. Vooral als je in bed ligt, op een isolerend matras, kan het dan toch te warm worden. Door te zorgen dat de lucht goed in beweging blijft kan je lichaam door transpiratie voor voldoende koelcapaciteit zorgen, maar dan moet die lucht wel voldoende over je lichaam bewegen.

De simpelste oplossing is ramen tegen elkaar open zetten maar daarmee ben je ook gelijk de controle kwijt. Door een ventilator te gebruiken kan je een geforceerde luchtstroom op gang brengen. We weten dat kleine windmolens een slecht idee zijn, om dezelfde reden is de plafond ventilator een veel beter idee dan die draaiende turbofannetjes op zwenkvoeten.

Een grote langzaam draaiende plafondventilator zou daarom veel effectiever moeten zijn, omdat de neerwaartse luchtstroom de koelste lucht (die op de grond ligt) mengt met de warme lucht aan het plafond. Als je ventilatiesysteem dan voldoende schone lucht inbrengt dan haal je het maximale effect uit de circulerende lucht.

In de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk vind je ze vaak maar bij ons in Nederland kom ik ze eigenlijk zelden tegen. En als je gaat googelen kom je negen van de tien keer op websites van lampenverkopers, wat gezien de fantasiemachines die aangeboden worden meestal ook geen verbazingwekkend feit is.

De Amerikaanse huizen hebben vermoedelijk hogere plafonds gezien de enorme omvang van de apparaten. In Nederland hebben we door de lagere plafonds daarom compactere modellen nodig. Wat trouwens meteen de vraag oproept hoe dicht de ventilator tegen het plafond mag zitten om nog voldoende lucht aan te kunnen zuigen.

We hebben een aantal websites bekeken en me een beeld proberen te vormen van kwaliteitscriteria waarop je plafondventilatoren kunt beoordelen. Wat me opviel is dat er in Nederland helemaal geen norm is voor hoe efficiënt ventilatoren zijn. Op amerikaanse websites kom je de term Cubic Feet per Minute (CFM) en cfm per minute per watt tegen: dat lijken me prima prestatie indicatoren.

Dit zijn wat criteria waarop we zouden willen beoordelen:

Wat je bijvoorbeeld wilt weten is :

– hoeveel kuub per uur per Watt verplaatst de ventilator?

– dB bij een standaard-luchtverplaatsing van 100 m³ per uur, maar ook geluidsprofiel, niet elke dB is even onschuldig?

– hoe gelijkmatig is het geluid? (variatie over 1 minuut bijvoorbeeld)

– zit er een timer-funktie op ja of nee?

– hoe goed gebalanceerd is hij (wobble Free lees je op Amerikaanse sites) – iets over het profiel van het blad?

– AC of DC motor?

– Waarom 3,4 of vijf bladen?

En wat ons bezighoudt:

– wat is beter, dikke of dunne bladen?

– wat is beter, hout, metaal, kunststof? (In verband met statische elektriciteit, stof aantrekken en zo)

Licht

In Nederland loopt er vaak maar één schakeldraad naar het lichtpunt en dat betekent dat je of wat aan de elektra moet doen, of moet accepteren dat je het lichtknopje niet meer kunt gebruiken en er de ventilator mee bedient. Voor de Nederlandse markt zou je eigelijk een ventilator met ingebouwde LED-lamp willen die je kunt bedienen met de afstandsbediening van de plafondventilator.

Verdict

Ons oog is voor nu gevallen op zoiets, alleen vinden we het lamp-motorblok nog wat lomp van deze. Maar nu eerst maar eens een vergelijkingstabel maken. Deze zullen we hier plaatsen zodra deze klaar is.

Praktijkervaring

Ik kocht de Ikohs Aircalm maar ik zou de versie met lamp aanraden, het is toch onhandig dat er nu geen licht is in de kamer anders dan de nachtlampjes maar dat ga ik fixen (alle electronica is wel voorbereid in deze fan, qua afstandsbediening en aansluiting in de kap dus ik ga er een LED-lamp aan koppelen).

Op de allerzachtste stand (100 omwentelingen per minuut) is de luchtstroom naar beneden eigenlijk nog net te hard vind ik, eigenlijk zou hij met 75 of 50 omwentelingen moeten kunnen draaien. Dat is een software issue waarover ik met de leverancier in gesprek ga … MAAR HIJ IS TOCH PERFECT ZOALS HIJ NU IS.

Want deze ventilator heeft een zogenaamde Winterstand waarmee hij de verkeerde kant op draait, de lucht wordt dan in de richting van het plafond geblazen waardoor er een subtiele circulatie langs de wanden omlaag en vervolgens over de vloer en langs het bed omhoog. Tijdens de huidige hittegolf is die luchtbeweging echt goddelijk, ik heb de afgelopen nachten echt heerlijk geslapen ondanks dat het aan het begin van de nacht nog 27 graden was. Geen airco voor mij dus. En mevrouw is er ook heel content mee dus qua WAF een 10.