De vliegschaamte voorbij … een review

Carlo van de Weijer schreef deze week een lezenswaardig stuk in het FD over “De vliegschaamte voorbij” (link onder artikel). Hier wat kanttekeningen van mij.

De strekking van het artikel is dat we binnen niet al te lange tijd uit elektriciteit en kooldioxide uit de lucht recyclebare kerosine kunnen maken, en omdat die kringloop gesloten is wordt vliegen klimaatneutraal. Tot zover ben ik het helemaal met hem eens. Omdat je voor vliegen alleen vliegvelden en geen verbindingsinfrastructuur zoals bij treinen nodig hebt wordt vliegen de beste transportoptie voor de toekomst.

Tot zover de vreugde en jolijt.

Futuristisch V-vormig-vliegtuig dat 15% zuiniger zou zijn dan bestaande vliegtuigen.

Nu de harde realiteit

We nemen een populair zoals vliegtuig de Boeing 737 Max. Die verbrandt 20 ton kerosine per 6500 kilometer. Vliegtuigen zijn al extreem efficiënt omdat het vliegbedrijf geld verdient als er bespaard wordt op kerosineverbruik. Nu gaan we heeeeeeel ver in de toekomst kijken en doen alsof alle vliegtuigen die nu vliegen afgeschreven zijn en vervangen zijn door het allerzuinigste wat nu bedacht kan worden : nóg 15% zuiniger. Dan verbrandt dat toestel 17 ton kerosine per 6500 kilometer. Retourtje Antalya.

In een kilo kerosine zit 12,8 kWh aan chemische energie die bij verbranding vrijkomt. Er wordt dan warmte en CO2 gevormd (en roet en waterdamp = vliegtuigstrepen). De grap van scheikunde is dat we nu dus ook weten wat de MINIMALE energie is die we in een fabriek moeten stoppen om er weer kerosine te maken, 12,8 kWh per kilo! Dusssss…. Om voor een retourtje Antalya kerosine te maken hebben we 17.000 x 12,8 = 217.600 kWh nodig. Als de fabriek 100% efficiënt is. Maar dat is onmogelijk, je hebt altijd verliezen. Ik ga aardig zijn. De fabriek is 75% efficiënt. We hebben dan 290.000 kWh nodig. Een modern zonnepaneel wekt 290 kWh op jaarbasis op. We hebben dus de jaaropbrengst van 1000 zonnepanelen nodig. Voor 1 retourtje.

250 miljoen zonnepanelen nodig

Elk jaar bezoeken 250.000 vliegtuigen Schiphol (500.000 vliegbewegingen) zodat we ongeveer 250 miljoen zonnepanelen nodig hebben. Alleen om te vliegen. 412 vierkante kilometer. 20 bij 20 kilometer. En elk jaar 20 vierkante kilometer er bij om de 5% groei op te vangen.

Energietransitieopgave

Het klinkt alsof dat best te doen is, maar dit zijn EXTRA panelen. Ik heb voor de grap eens gekeken hoeveel PV-opwek we moeten neerzetten naast de huidige opwek die er meest staat om huishoudens te verduurzamen…. 20x zoveel!

Probleem 3

Kooldioxide-uitstoot op zeeniveau is niet hetzelfde als kooldioxide-uitstoot op 10 kilometer hoogte. En op deze manier blijft de vliegindustrie een transportmachine om kooldioxide hoog in de atmosfeer te dumpen, samen met veel roet en waterdamp (vliegtuigwolken zullen niet minder worden met elektrokerosine).

Het echte probleem

Vliegen is per kilometer belachelijk goedkoop. En dat is best een knappe prestatie… het is zo goedkoop geworden door de schaalgrootte steeds verder op te voeren, te investeren in nieuwe technieken en natuurlijk omdat vliegen helemaal belastingvrij is. Geen accijns op de brandstof, geen BTW en een zeer vriendelijk fiscaal milieu voor de vliegvelden. Voor de regionale vliegvelden komen daar nog Europese subsidies bij.

En dus vliegen we voor €160 naar een zandstrand 3000 kilometer verderop voor 2 cent per kilometer. Dát is het echte probleem, Zelfs met 100% belasting vliegen we nog voor minder dan een stuiver per kilometer.

Samenvatting

Duurzaam vliegen….ik geloof er niet in. We kunnen wellicht de lat heel hoog leggen en uitstootloos gaan vliegen met elektrische turboprop vliegtuigen maar daar blijft toch nog minstens de helft van de schone elektra voor nodig als voor elektrokerosine. Dus als je voor schoon vliegen bent moet je morgen naar het malieveld om kern- en/of thoriumcentrales te eisen. Die zijn vermoedelijk gelijkertijd klaar met de de benodigde elektrokerosineraffinaderijen.

De echte oplossing zit hem in het genieten van de dronebeelden van Floortje Dessing en vervolgens de zelfbeheersing opbrengen om niet meteen naar tjieptickets te klikken.

(Pas 9 jaar zelfgekozen niet-vlieger)

Link naar artikel van Carlo de Weijer

Nabrander : Ik vermoed dat de elektrisch hybride turboprop sneller geïntroduceerd zal worden dan het 15% zuinigere straalvliegtuig hierboven. Deze is zo’n 20% zuiniger dan een gewone turboprop. Wel alleen geschikt voor langzaam vliegende vliegtuigen. Maar we moesten toch onthaasten :-).

Mijn visitekaartjes zijn bijna op en “Everything Sustainable” bleek achteraf wel een érg breed begrip te zijn. Het voordeel van ZZP’er zijn is dat je snel en flexibel in kunt spelen op marktontwikkelingen. En de KvK is online tegenwoordig, een nieuwe handelsnaam toevoegen is zo geregeld.

En nu komen er een paar zaken mooi bij elkaar: naamswijziging nodig, de ParisProofPlan-boodschap lijkt geland gezien de interesse van woningcoöperaties en gemeentes, de visitekaartjes zijn op en ik ben er na 5 jaar zoeken uit …. ik ben Huisfluisteraar.

Ik heb mezelf de afgelopen 5 jaar een beeld gevormd van wat “duurzaamheid” precies voor me betekent en hoe ik daar invulling aan wil geven. Voor mij houdt de noodzaak voor “duurzaamheid” in dat we als wereldgemeenschap tot de conclusie gekomen zijn dat we de grenzen overschreden hebben van wat de Aarde aan kan. “Aarde” schrijf ik al een poosje met een hoofdletter trouwens, om haar op een level playing field te krijgen met onze buurplaneten Venus en Mars.

Ik schreef al in 2013 een blog over onze generatie die het klimaatprobleem veroorzaakt heeft (en dan vooral wij, 1e-wereld burgers). Daarom vlieg ik al een poosje niet meer. Ik kreeg ook al snel in de gaten dat zonnepanelen verkopen echt een druppel op de gloeiende plaat is. Dus ik begon me te richten op oplossingen die de CO2-uitstoot ECHT verlagen. Aardgas vervangen door evenveel stroom uit een gascentrale hoort daar niet bij. En dus werd het een zoektocht naar energie besparen zonder dat daar grote hoeveelheden grondstoffen voor nodig zijn.

Een leuk aspect in mijn ontwikkeling is dat ik ontdekte dat veel van de dingen die nodig zijn om huizen energiezuiniger te maken ook het wooncomfort flink verhogen. En dus veerde ik al judoënd mee met de klantvraag die steevast luidt “ik wil van het gas af”. Ik begon goed naar het huis van de klant te kijken en probeerde te doorgronden WAAR de energie nou precies het pand verlaat. Want ik ben erg rechtlijnig waar het om energie gaat : Joules in = Joules uit. Punt. Als er meer Joules uit gaan dan er in komen koelt het huis af. Moeilijker dan dat is het niet. En dus begon de zoektocht naar hulpmiddelen om de energiestromen in kaart te brengen. En parallel daaraan de zoektocht hoe de klant uit te leggen waarom al die weglekkende joules kou aan zijn nek veroorzaken.

Afijn, leren adviseren is meters maken en die ben ik dus aan het maken: tussenwoningen, TOEK-ertjes, flats, villa’s, nieuwbouw, monumenten, zelfs al een hele straat, zelfs al een heel gemeentehuis en elke keer weer die Joules uitleggen in comfort-termen. En er in blogs en tweets over vertellen, want er zijn nogal wat misverstanden over de energietransitie. Dat het een ton per woning kost, bijvoorbeeld. Mijn klanten weten inmiddels allemaal dat de energietransitie gaat over gepland onderhoud op de goede (NoRegret) manier uitvoeren in Slimme Stappen. Weet ik van tevoren wat er moet gaan gebeuren? Nee, en dat maakt het ook best spannend eigenlijk, maar ik heb mezelf nog nooit teleurgesteld. Het lukt tot nog toe altijd om de klant mijn toegevoegde waarde te laten zien.

Want de klant is vandaag de dag totaal de weg kwijt in het duurzaamheidsbos: isolatie, zonnepanelen (“Altijd mee beginnen!”), warmtepompen en triple glas. “En als ik die dan koop hoe weet ik dan dat ik niet morgen tot de ontdekking kom dat ik toch de scheve vloer had moeten vervangen?”

Een plan maken voor heel veel huizen komt dan neer op goed luisteren naar die klant en zijn energierekening. Dan een paar rondjes door het huis en de omgeving maken om het in de vingers te krijgen. En vervolgens de klant uitleggen in welke richting je oplossingen verwacht …. alvorens aan alweer een Paris Proof Plan te beginnen….

Mijn klanten bellen, DM’en en Appen me altijd met “Ik weet niet precies wat je doet maar volgens mij ben jij precies wat ik nodig heb”. Een Huisfluisteraar dus 🙂

Maand: juni 2019